Liczenie punktów w tenisie na pierwszy rzut oka może wydać się skomplikowane. Stosowany jest tu system punktacji nie spotykany w żadnym innym sporcie. Wystarczy poświęcić jednak chwilę na jego poznanie, by stał się całkowicie zrozumiały i oczywisty.

Podstawą naliczania punktów w tenisie jest wygrana piłka. Zawodnik, który pierwszy zdobędzie cztery punkty wygrywa tak zwanego gema (z zastrzeżeniem, że musi mieć przynajmniej dwa punkty przewagi nad przeciwnikiem). Wygrane gemy składają się na seta. W przeszłości, gdy nie było do dyspozycji tablic świetlnych i innych udogodnień technicznych, punkty w tenisie były zaznaczane na tarczy zegarka. Każdy wygrana piłka powodowała przesunięcie wskazówek o 15 minut. Stąd wziął się do dziś stosowany sposób nazywania punktów. Dla uproszczenia wprowadzono tylko jedną zmianę: niegdysiejsze 45 zastąpiono 40. By lepiej zrozumieć stosowany obecnie sposób naliczania punktów posłużę się prostym przykładem (w poniższym scenariuszu zakładamy, że punkty zdobywa tylko jeden zawodnik):

Pierwsza wygrana piłka: 15-0
Druga wygrana piłka: 30-0
Trzecia wygrana piłka: 40-0
Czwarta wygrana piłka: gem

Teraz rozważmy przykład bardziej zaciętego gema. Obaj zawodnicy zdobywają punkty. W pewnym momencie mamy wynik 40:30. Gdy zawodnik, który miał 30 wygra kolejna piłkę na tablicy świetlnej ujrzymy rezultat 40:40 (tak zwana równowaga, ang. deuce). W takim przypadku gema wygra ten zawodnik, który od stanu równowagi zdobędzie dwa punkty pod rząd. Pierwszy zdobyty punkt nazywany jest przewagą (ang. advantage), drugi zapewnia wygranie gema. Gdy zawodnik, który miał przewagę przegra kolejną piłkę, wynik wraca do stanu równowagi.

Najczęściej mecz tenisowy wygrywa zawodnik, który pierwszy wygra dwa sety. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki. Turnieje mężczyzn Wielkiego Szlema, Puchar Davisa i niektóre z cyklu Masters są rozgrywane do momentu, aż któryś zawodnik wygra trzy sety. Aby wygrać seta zawodnik musi wygrać sześć gemów (i musi mieć przewagę przynajmniej dwóch gemów nad przeciwnikiem). Najlepiej zrozumieć to na przykładzie:

6:0 – jeden zawodnik wygrał sześć gemów. Zdobył seta. Stan meczu na ten moment to 1:0.
6:4 – podobnie, jak w poprzednim secie. Seta wygrał zawodnik z sześcioma gemami na koncie. Stan meczu to 2:0.
6:5 – nie daje zwycięstwa seta, ponieważ nie ma przewagi dwóch gemów. Set toczy się do czasu zdobycie przez jednego z zawodników dwu-gemowej przewagi.
7:5 – kontynuacja poprzedniego przykładu. Zawodnik, który miał 6 gemów, wygrał kolejnego i dzięki temu uzyskał przewagę dwóch gemów w rezultacie wygrywając seta i cały mecz 3:0.

Zasada przewagi dwóch gemów przy wyrównanym poziomie zawodników może dawać bardzo wysokie wyniki typu 10:8 jak i 21:19. Dlatego też aby skrócić mecze tenisowe wprowadzono w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku zasadę tie – break.

By przedstawić tę zasadę posłużę się prostym przykładem:

Wyobraźmy sobie wyjątkowo zacięty mecz, w którym naprzeciw siebie stanęło dwóch zawodników prezentujących podobny poziom. Rywale są w bardzo wysokiej formie i żaden nie zamierza odpuścić, gdyż gra toczy się o wysoką stawkę. Aktualny wynik seta wynosi 6:6 – każdy z zawodników wygrał po sześć gemów. W takiej sytuacji rozgrywany jest wspomniany powyżej tie – break, czyli decydujący gem. Punkty w tie – break’u naliczane są w najprostszy z możliwych sposobów – 1, 2, 3… Wygrywa zawodnik, który pierwszy zdobędzie 7 punktów z zastrzeżeniem dwóch punktów przewagi (czyli 7:5 ale też np. 12:10). Zasada tie – break nie obowiązuje w decydującym secie (trzecim u kobiet i piątym u mężczyzn) w Australian Open, Roland Garros, Wimbledonie, Pucharze Davisa, Pucharze Federacji i na Igrzyskach Olimpijskich. W przypadku tych turniejów w ostatnim secie obowiązuję reguła przewagi dwóch gemów.

Podsumowując bez wgryzania się w szczegóły (dokładne objaśnienia w tekście):

Punkty –> Gemy –> Sety –> Mecz

1. Trzeba wygrać minimum cztery piłki, żeby wygrać gema (15:0, 30:0, 40:0, gem i 1:0).
2. Trzeba wygrać minimum sześć gemów, żeby wygrać seta (1:0, 2:0, 3:0, 4:0, 5:0, 6:0, set i 1:0).
3. Trzeba wygrać minimum dwa sety, żeby wygrać mecz (1:0, 2:0, wygrany mecz)

Pierwsza kolumna: nazwiska graczy. Kropka przy nazwisku Sadaj oznacza, że ten zawodnik aktualnie serwuje.

Druga kolumna: wynik pierwszego, zakończonego już seta. 6:4 w gemach.

Trzecia kolumna: wynik aktualnego, trwającego seta

Czwarta kolumna: wynik trwającego gema. 30 oznacza, że Sadaj wygrał do tej pory dwie piłki. 15 przy Janowiczu, wygraną jednej piłki.